Başvuru ve Şikâyet Mekanizmaları

Kişisel verilerin işlenmesinde ilgili kişilerin kanunun 11. maddesi kapsamındaki haklarından daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik. Bu yazımızda hakların korunması amacıyla kanun tarafından işletilen “veri sorumlusuna başvuru” ve “kurula şikayet” mekanizmalarını inceleyeceğiz.

Veri sorumlusuna başvuru Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 13.maddesinde:

”(1) İlgili kişi, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili taleplerini yazılı olarak veya Kurulun belirleyeceği diğer yöntemlerle veri sorumlusuna iletir.
(2) Veri sorumlusu başvuruda yer alan talepleri, talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde ücretsiz olarak sonuçlandırır. Ancak, işlemin ayrıca bir maliyeti gerektirmesi hâlinde, Kurulca belirlenen tarifedeki ücret alınabilir.
(3) Veri sorumlusu talebi kabul eder veya gerekçesini açıklayarak reddedir ve cevabını ilgili kişiye yazılı olarak veya elektronik ortamda bildirir. Başvuruda yer alan talebin kabul edilmesi hâlinde veri sorumlusunca gereği yerine getirilir. Başvurunun veri sorumlusunun hatasından kaynaklanması hâlinde alınan ücret ilgiliye iade edilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Yani ilgili kişi haklarına ilişkin taleplerini doğrudan veri sorumlusuna iletebilmektedir. Bu uygulamaya veri sorumlusuna başvuru yolu denilmektedir.

Kanunun 14.maddesinde düzenlemiş olduğu şikayet mekanizması da şu şekildedir:

“(1) Başvurunun reddedilmesi, verilen cevabın yetersiz bulunması veya süresinde başvuruya cevap verilmemesi hâllerinde; ilgili kişi, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve her hâlde başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde Kurula şikayette bulunabilir.
(2) 13 üncü madde uyarınca başvuru yolu tüketilmeden şikayet yoluna başvurulamaz.”

Kurula şikayette özellikle 2. fıkra önem taşımaktadır. Şikayet mekanizmasının işletilebilmesi için öncelikle 13.maddede gösterilen veri sorumlusuna başvuru koşulunun gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. Bununla birlikte kurula şikayet, cevabın öğrenilmesinden itibaren 30 ve her halde 60 gün içinde yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki koşulların sağlanmaması şikayetin kurul tarafından incelenmemesi sonucunu doğurmaktadır.